Genetische relatie hersenstructuur en schizofrenie ontbreekt Grootste studie ooit naar biologische processen van schizofrenie

Genetische aanleg

Voor veel neurologische en psychiatrische aandoeningen is bekend dat genetische aanleg zeer bepalend is. Genetische factoren spelen ook een grote rol in de ontwikkeling van hersenstructuren, die vervolgens mede het gedrag bepalen. Hoewel een oorzakelijk verband tussen beiden wordt aangenomen, is dit nog onvoldoende onderzocht. De onderzoekers wilden dan ook weten of er voor schizofrenie een overlap is: zijn er genvariaties te vinden die gerelateerd zijn aan een zichtbaar effect in de hersenen én aan de ontwikkeling van schizofrenie? Het antwoord op deze vraag kan een beter begrip van de aandoening en uiteindelijk een betere behandeling mogelijk maken. 

Geen verband

Barbara Franke en haar collega’s onderzochten acht hersenstructuren, waarvan de meeste in grootte verschillen bij mensen met schizofrenie. Ondanks een uitputtende analyse van deze structuren konden de onderzoekers nergens op het genoom een enkele genetische variatie vinden, die zowel de verschillen in hersenstructuur als het ontstaan van schizofrenie kon verklaren. Dit ondanks sterke aanwijzingen dat een dergelijk verband er wel moet zijn. Zo is bekend dat de hippocampus niet alleen kleiner is bij mensen met een verhoogd risico op schizofrenie, maar ook bij hun niet-aangedane eerstegraads familieleden. Dit suggereert een directe genetisch relatie tussen schizofrenie en de grootte van de hippocampus. 

Meer hersengebieden

Barbara Franke: “De breinverschillen bij schizofrenie worden veroorzaakt in een samenspel van genen en omgeving. Het lijkt echter niet zo te zijn dat de genen voor schizofrenie de ontwikkeling van de hersenstructuren beïnvloeden. Het effect is waarschijnlijk meer indirect, mogelijk via ontstekingsprocessen, die een neurodegeneratie veroorzaken. Maar we zijn zeker nog niet klaar met dit onderzoek. We hebben nu voornamelijk naar de diepliggende (subcorticale) gebieden in de hersenen gekeken. In ons volgende project gaan we meer hersengebieden die een rol spelen bij schizofrenie onderzoeken.” 

Grootste onderzoek ooit

Voor het onderzoek maakten Barbara Franke en haar collega’s gebruik van genetische gegevens van de grootste internationale databestanden. De gegevens van ruim 33.000 schizofrenie-patiënten en 43.000 gezonde mensen waren afkomstig van het Psychiatric Genomics Consortium. Daarnaast hadden de onderzoekers beschikking over genetische gegevens bij MRI-beelden op acht hersenonderdelen van bijna 12.000 mensen via hetENIGMA Consortium. Hiermee is dit het grootste onderzoek wat ooit is uitgevoerd naar het verband tussen genetische factoren voor hersenstructuren en het risico op schizofrenie. Deze methode vormt een blauwdruk voor onderzoek naar andere aandoeningen, zoals autisme en ADHD, dat op dit moment wordt uitgevoerd.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen